"NRC schreef laatst over de stille pandemie. Het bijvoeglijk naamwoord stil heeft hier twee betekenissen: het is een pandemie waar je weinig tot niets over hoort én het is de pandemie van stil in de letterlijke betekenis. ‘We’ bewegen te weinig en daardoor overlijden er jaarlijks duizenden mensen te vroeg. Hoe lossen we dat op? Ongemak!

Het artikel beschrijft hoe de overheid dit kan veranderen. De afgelopen decennia is vooral ingezet op mensen aan het sporten krijgen. Het deed me denken aan de Netflix documentaire Live to 100, secrets of the blue zones. Blue zones De ‘blue zones’ zijn gebieden waar bovengemiddeld veel mensen wonen die honderd jaar of ouder zijn. Met verbazing keek ik naar 100-jarigen die nog dagelijks op hun ranch paardrijden of de bergen van Sardinië weten te trotseren. Opvallend is dat de mensen die in de blue zones leven niet alleen gemiddeld ouder worden, maar dit ook in een betere conditie doen.

Op basis van vergelijkend onderzoek heeft onderzoeker Dan Buettner negen kenmerken van die blue zones gedefinieerd. Opvallend dat ‘sporten’ niet een van de kenmerken is. Integendeel: niet sporten, maar bewegen in dagelijkse activiteiten is belangrijk. Een voorbeeld uit de documentaire: op Sicilië worden de mensen die hoger op de berg wonen (en dus meer omhoog moeten lopen) gemiddeld het oudst.

Hierin schuilt een uitdaging voor ons binnen de gebouwde omgeving. Hoe maken we de gebouwde omgeving zo dat het stimuleert om beweging onderdeel te maken van het dagelijks leven? Beweging is een keuze geworden Al jaren is gemak het uitgangspunt. De auto parkeren we voor ons huis, of liever nog in de garage. ‘s Ochtends rijden we daarmee in één keer naar ons werk, waar we deze ook weer voor de deur neerzetten. Daar ploffen we op de comfortabele bureaustoel en zitten de hele dag. Beweging is minimaal. Aan het eind van de dag gaan we naar huis en eten een maaltijd die kant en klaar is of in een aantal simpele stappen in elkaar te flansen is. Terwijl in de blue zones de teelt en bereiding van voedsel belangrijke bronnen van beweging zijn. Bij het bakken van een brood of het maken van tortilla’s is bijvoorbeeld veel spierkracht nodig.

Wij hebben de omgeving ingericht op comfort en gemak en juist hierin schuilt de stille pandemie. De wereld is zo comfortabel dat we niet meer hoeven te bewegen, het is een keuze geworden. Heilige koe is geen heilig huisje Een aantal jaar geleden maakte ik zelf een keuze die hier tegenin ging: ik verkocht mijn auto. Nog steeds krijg ik veel verbaasde reacties als ik vertel dat wij als gezin geen ‘heilige koe’ bezitten. Hoe doe je dat dan? In de eerste plaats: de fiets. Als we van A naar B moeten is dat de eerste keuze. Zonder dat ik me ervan bewust ben, fiets ik gemiddeld 20 kilometer per dag. Op deze manier heb ik beweging in mijn leven geïntegreerd. Daarnaast is er het openbaar vervoer en als het echt niet kan of lukt, is er altijd de mogelijkheid om een auto te huren bij MyWheels of Greenwheels.

Maar misschien nog belangrijker is het besef dat je niet overal naartoe moet. Ik moet keuzes maken, want ik kan niet overal naartoe. Hierdoor is mijn leven minder ‘vol’ en ervaar ik minder stress. En toevallig is dat ook een van de kenmerken van de blue zones. Gun jezelf een lang leven, kies voor ongemak Gezondheid en comfort worden vaak in één adem genoemd en ook met elkaar verward. Binnen BREEAM-NL is comfort een belangrijk onderdeel van de categorie Gezondheid. De zoektocht voor de komende jaren is op welke manier we de omgeving iets minder comfortabel maken, waardoor we mensen uitdagen om te gaan bewegen. Stel bijvoorbeeld de trap centraal en verstop de lift. Hierdoor nemen mensen eerder de trap in plaats van te kiezen voor het gemak van de lift. Hoe maken we het mensen makkelijker om voor de ongemakkelijke optie te kiezen?" Rudy