Programmaraad Paris Proof
De Programmaraad Paris Proof bestaat uit acht invloedrijke marktpartijen die zich volop inzetten om binnen de gebouwde omgeving aan de Parijse Klimaatdoelstellingen te voldoen. De leden van de Programmaraad zijn aanjagers in woord én daad. Dat laten ze niet alleen zien door het gesprek aan te gaan met overheid, branchegenoten en klanten, maar ze tonen ook dat het Paris Proof maken van de gebouwde omgeving wel kan. We laten ze hieronder aan het woord.
Eke Schins Derksen en Niels van Geenhuizen (Arcadis) over 7 Square Endeavour
“Het Theater Rotterdam kwam zeven jaar geleden tot de conclusie dat complete verduurzaming van het pand alleen niet gaat lukken. Alleen samen kun je toewerken naar klimaatneutraliteit. Het theater is gaan zoeken naar partners voor een klimaatneutraal Schouwburgplein in uiterlijk 2030. In het publiek privaat samenwerkingsverband wat volgde, is Arcadis betrokken. Wij leveren kennis en expertise over de energietransitie, klimaatadaptatie en leefbaarheid, net als TNO. De gemeente Rotterdam wil daarnaast het Schouwburgplein opnieuw inrichten. Daar proberen we onze plannen zo goed mogelijk op aan te laten sluiten. Een mooi voorbeeld van wat nu al is bereikt, is het groenblauwe dak op De Doelen met waterberging en diverse planten. In de zomer hoef je binnen minder te koelen en dat levert energiebesparing op. Er komen diverse dieren op af en de mensen in de stad ervaren minder hittestress. Daar komen de drie lijnen samen van 7 Square Endeavour, een internationaal project om steden toekomstbestendig te maken: energietransitie, water en leefbaarheid. Het gebied centraal zetten en opgaven stapelen, is nodig in de complexe wereld waarin we leven. Voor elke vierkante meter in de stad zijn er drie aan opgaven. Een gebiedsgerichte aanpak is de sleutel naar het halen van de Paris Proof doelen. En samenwerken.”
Bernardo Korenberg (Bouwinvest) over NEXT Eindhoven
“In wooncomplex NEXT in de hippe Eindhovense wijk Strijp-S past het energiegebruik straks bij de levensstijl van de huurders. Het is een proefproject voor innovatie en duurzaamheid. We bieden ze een groen huurcontract aan en willen met de huurders ontdekken wat nodig is om duurzamer te leven. De appartementen staan vol met slimme apparaten die weten wanneer het gunstig is om te draaien of wanneer er behoefte is aan extra ventilatie. Al het witgoed kan ongeacht het merk met elkaar ‘praten’ en adviseren over een programma of goede tijd om was te draaien. We willen met die technologie de bewustwording rondom duurzaamheid bij de bewoners verhogen, meer wooncomfort bieden en helpen de woonlasten te beperken door minder energie te verbruiken. Zo is het niet alleen prettig wonen, maar draagt de huurder ook bij aan de energietransitie en de ontwikkeling van een duurzame stad. De stroomnetbelasting kan verminderen, door met hulp van het energiesysteem op de meest gunstigste momenten van vraag en aanbod apparaten te gebruiken. Het concept maakt deel uit van het Europese project Interconnect en TNO doet doorlopend onderzoek naar het gebruik en de wensen van bewoners om waar mogelijk bij te kunnen sturen. De oplevering is in november.”
Angela Verbrugge (Croonwolter&dros) over Amstel III
“In de grote Nederlandse steden komen wonen, werken en recreëren steeds vaker bij elkaar. Een mooi voorbeeld hiervan is Amstel III. Oude kantoorgebouwen maken plaats voor een groene stadswijk met 550 nieuwe woningen en 20.000 vierkante meter moderne kantoren. Bij de ontwikkeling van Amstel III hebben de drie ontwikkelaars, Synchroon, Certitudo en GreenTree Properies, in de planvormingsfase Croonwolter&dros betrokken om gezamenlijk een invulling te geven aan de verduurzamingsopgave voor dit gebied. Door intensieve samenwerking en door vraag en aanbod van meerdere gebouwen, zoals een supermarkt, kantoren en woningen, te combineren, ontstond een zeer efficiënt ontwerp. Eén warmte- koudeopslag-installatie voorziet het hele gebied van opwekking en levering van duurzame warmte en koeling. Dat resulteert in lagere kosten en minder CO₂-emissies. Croonwolter&dros verzorgt dertig jaar lang de energielevering. Dit project laat zien dat samenwerking tussen ketenpartners loont. Amstel III is straks een CO₂-neutraal, duurzaam en toekomstbestendig gebied.”
Constantijn Berning (EDGE Technologies) over Net Zero Pledge
“De Net Zero Carbon Pledge is onze belofte om netto nul CO₂-uitstoot te hebben met het ultieme doel om tegen 2050 helemaal emissievrij te zijn, in onze projecten en in ons bedrijf. Zo willen we operationele en materiaalgebonden emissies terugdringen. Alle projecten die we vanaf 2030 opleveren, voldoen straks aan deze nieuwe grenswaardes. De gebouwen die nu in ontwikkeling zijn, leggen we ook al langs deze lat. We kijken hoe we daar nog kunnen verbeteren.
Wijzelf houden ons ook aan de nieuwe grenswaarden. Het kantoorpand in Nederland, EDGE Olympic, is in beheer van EDGE Workspaces, dus hier zijn we continu aan het optimaliseren. We onderzoeken hoe we de kantoorpanden in Engeland en Duitsland zoveel mogelijk kunnen verbeteren. Ook de werknemers van EDGE houden zich aan de belofte. We kijken kritisch naar vluchten, woon-werkverkeer, lunches en apparatuur. Maar de grootste uitstoot komt van onze kantoorgebouwen, dus daar behalen we de meeste winst. Ook onze partners nemen we onder de loep, zij moeten zich ook verbinden aan de belofte van netto nul CO₂-uitstoot”.
Jörgen Waagenaar (INNAX) over Paris Proof kantoor uit jaren zestig
“We zijn energieverslaafd. Daar moeten we van af, want het kán met minder en het maakt ons onnodig afhankelijk. Wij bewijzen het met een kantoor uit de jaren zestig in Veenendaal. Onze Paris Proof ambitie heeft er twee jaar geleden toe geleid dat we zijn verhuisd naar een nieuwe locatie. We vonden een pand waarvan de eigenaar daar ook voor openstond. Het pand kreeg rond 2010 goede isolatie en warmte-koudeopslag, maar werd daarmee nog zeker niet Paris Proof. Er was niet overal LED-verlichting, dus die slag was snel gemaakt. Het kantoor, de oplaadpalen en de loods zaten allemaal op dezelfde meter. Vanuit Paris Proof zijn dat drie verschillende zaken, dus die meten we nu separaat. Er waren geen zonnepanelen, nu natuurlijk wel. De cv-ketel, die alleen back-up zou moeten zijn voor heel koude periodes, ging te vaak aan, en bovendien op onlogische momenten. De oorzaak was dat de warmte-koudeopslag niet goed functioneerde. In ons geval bleek het probleem in de software te zitten. Zo hebben we stap voor stap de route naar Paris Proof vormgegeven en is het ons gelukt onder de 70 kWh per m² te komen. Wel moeten we nu goed bewaken dat we Paris Proof blijven.”
Wouter Moorlag (TNO) over ENVISION
“Er valt zo veel zon op de buitengevel dat we vanuit TNO, samen met AkzoNobel en Emergo bedachten dat je daarmee nul-op-de-meter-gebouwen moest kunnen ontwerpen en renoveren. Dat is de basis van het Europese ENVISION-project, dat we vanuit TNO coördineren. In Nederland passen we de technologie toe bij woningen in Helmond en Eindhoven. We monteren een gevelsysteem, voorzien van een speciale laag of coating die warmte opvangt en doorgeeft. Die coating is in ENVISION toegepast in grijs, maar ze kan in alle kleuren en patronen. De gevel bevat zonnecollectoren waardoor het volledige geveloppervlak warmte opwekt. Een warmtepomp gebruikt de gewonnen energie uit de zon en buitenlucht voor de verwarming en het tapwater. Op het dak liggen zonnepanelen die de warmtepomp voorzien van elektriciteit. Dus dan ben je gasloos, voorbij Paris Proof.
We wilden dit juist toepassen op corporatiewoningen, met het idee ‘als het daar kan, dan kan het overal’. We hebben veel geleerd van de samenwerking met de woningcorporatie. We weten nu dat de volledige gebouwde omgeving energiegenerator kan zijn. In Europa zien ze dat ook. We zijn met ENVISION genomineerd voor de prestigieuze European Sustainable Energy award van de Europese Commissie.
Martijn Bevers (Vattenfall) over de knop om naar 16 graden
“In onze kantoren willen we nog meer energie besparen. Eén van de ideeën is de thermostaat instellen op 16 graden Celsius. Het doel is om zo dicht mogelijk bij de buitentemperatuur te komen door 's zomers minder te koelen en in de winter de verwarming een paar graden lager te zetten. Dit moet natuurlijk niet leiden tot gezondheidsklachten of verminderd comfort bij onze medewerkers. Sommigen vinden 16 graden best koud, en dat snappen we. Toch stimuleren we om een warme trui aan te trekken in plaats van de thermostaat hoger te zetten.”
“Verder onderzoeken we energiebesparende maatregelen voor onze installaties. De verlichting werkt nu bijvoorbeeld met sensoren, maar de lampen blijven enkele minuten branden als de bewaker 's nachts langsloopt. Zonde! Op ons hoofdkantoor kunnen dit eenvoudig aanpassen, in oudere kantoorpanden is dat lastiger. Minder ruimte gebruiken is ook een oplossing, zeker nu we vaker thuiswerken. Op rustige dagen kunnen we een paar verdiepingen gebruiken in plaats van het hele pand. En we stellen onszelf de vraag of onze kantoren wel 24/7 open moeten zijn. Als we wél op kantoor zijn, is energiereductie urgenter dan ooit.”
Themapartners Paris Proof
